Ozdoby choinkowe

Cele:

- poznanie receptury masy solnej i tajników związanych z jej otrzymywaniem i obróbką,
- pobudzanie ekspresji twórczej,

Temat:

„Ozdoby choinkowe”

Czas:

2 godziny

Materiały i narzędzia:

surowce masy solnej,
farby akrylowe nietoksyczne,
pędzelki,
guziki, koraliki, koronki, tasiemki oraz
inne ozdoby pasmanteryjne,

Spodziewane efekty:

- zna składniki masy solnej, potrafi ją wyrobić,
- umie modelować formy przestrzenne,
- projektuje własne ozdoby,
- potrafi łączyć ze sobą poszczególne elementy i dekory,

Wprowadzenie:

Klejenie modeli z masy solnej ma już bardzo długa tradycję, robili to już starożytni Egipcjanie, Rzymianie i Grecy. Dzisiaj jest to prosty sposób na wykonanie pięknych ozdób i wspaniała zabawa. Podstawowymi składnikami masy solnej jest mąka, sól i woda. Jednak przepisy są nieco zróżnicowane w zależności od tego, co chcemy modelować z masy. Nabierając praktyki w tworzeniu dzieł z masy solnej każdy sam nieco modyfikuje przepis.

Etapy pracy:

1. Zapoznanie uczestników przepisem na wykonanie masy solnej.

Masa solna, podstawowy przepis: 200g mąki, 200g soli, 125 cm3 wody. Makę wymieszać z solą i dodawać wodę (tyle, aby masa była plastyczna,
ale niezbyt rzadka), wyrabiać 5-10 minut.
Masa solna do wyrobu małych i dokładnych elementów: 200g mąki, 200g soli, 100g mąki ziemniaczanej, 150 cm3 wody.
Masa solna schnąca na powietrzu: 200g mąki, 200g soli, 2 łyżki kleju do tapet, 125 cm3 wody.
Masa solna do wyrobu płytek lub kafli: 200g mąki, 400g soli, 2 łyżki kleju do tapet, 125 cm3 wody.

2. Udzielenie niezbędnych wskazówek.

Wskazówki dotyczące przygotowania masy solnej:

- jeśli masa wymaga więcej wody oznacza to że podczas pieczenia modele mogą pękać
- klej do tapet przed dodaniem do masy lepiej jest wcześniej rozrobić oddzielnie
- podczas wykonywania modeli resztę masy należy przechowywać pod przykryciem aby zabezpieczyć ja przed wysychaniem
- nie zużytą część masy należy przechowywać w szczelnie zamkniętym pojemniku i w chłodnym miejscu; zachowuje świeżość przez kilka dni

Wskazówki dotyczące modelowania:

- poszczególne elementy podczas łączenia ze sobą należy lekko zwilżyć w miejscu łączenia
- podsuszone elementy można połączyć używając rozcieńczonej masy solnej
- do wypełnienie grubych elementów najlepiej jest użyć zmiętej folii aluminiowej
- masę solną można podczas ugniatania zabarwić na dowolny kolor dodając pigmentu
- masę można również zabarwić używając naturalnych produktów takich jak: kakao, cynamon, kurkuma, papryka
- można używać różnych narzędzi do modelowania (nożyczki, patyczki, grzebień, nożyki, wyciskacz do czosnku – znakomity do wyrobu włosów)
- powierzchnie modelu można pokryć czymś w rodzaju „kruszonki" tak jak w pieczeniu ciast, można też nadać fakturę odciskają na powierzchni
np. koronkę lub po wysuszeniu posmarować klejem i posypać piaskiem, kaszą itp
- do usztywnienia wysokich modeli można robić podpórki (z tektury, drutu, deseczek)
- wysuszone modele można pomalować farbami (akrylowe, tempery itp.) i polakierować bezbarwnym lakierem

Suszenie modeli z masy solnej:

- suszenie na powietrzu jest bezpieczne dla modeli ale niestety trwa bardzo długo
- w piecyku gazowym suszenie powinno się odbywać w bardzo niskiej temperaturze (początkowo 50-70 ºC), najlepiej przy lekko uchylonych
drzwiczkach (gaz charakteryzuje się wysokim stopniem wilgotności)
- można suszyć modele w piecach elektrycznych (zalecana temperatura około 75 ºC)
- kuchenka mikrofalowa nie nadaje się do suszenia modeli
- lepiej kłaść modele na srebrną blachę, czarne bardziej się nagrzewają i w tym przypadku należy bardziej obniżyć temperaturę
- na koniec suszenia można model przyrumienić co daje ciekawy efekt, w tym celu należy podwyższyć temperaturę do około 200 ºC i
pilnować aby modele nie przypaliły się; części modelu, które powinny pozostać białe należy przed podwyższeniem temperatury przykryć folią
aluminiową
- czym wolniej będzie się tworzyła skorupka na modelu tym mniejsze prawdopodobieństwo popękania

3. Wyrabianie masy.
4. Formowanie modeli z zastosowaniem materiałów pasmanteryjnych (koronki, tasiemki, koraliki, guziki itp.)
5. Po ostygnięciu (najlepiej na kolejnych zajęciach) malowanie farbami akrylowymi.
6. Dyskusja dot. trudności wynikających z powstawania prac.